Leeswijzer
0 Introductie: Deze blog maakt deel uit van een serie over over Werk, en gaat nu over het Ambacht.
1 druk hier Dit deel volgt de Geschiedenis van de Romeinen tot nu aan toe.
Nederland is ontstaan uit drie rivieren, de Rijn, de Maas en de Ijssel.
De Organisatievormen van het werk beginnen met de Romeinse Collegia en groeperen zich stap voor stap tot een unieke Stedenband zoals de Hanze, die ook voor een WerkCultuur staat.
De Fransen standaardiseren alles met de Code Napoleon en daarmee zijn de Gilden weer verdwenen.
Met de Gelijkheid van de Franse Revolutie ben je de Diversiteit kwijt, die door de daarna volgende Industrialisatie volledig wordt uitgeroeid.
2 druk hier Er zijn naast de Calvinistische Werkethiek nog drie andere Ethieken, die door de dominantie van Holland en het Calvinisme zijn verdwenen.
3 druk hier Vakmanschap gaat over het leveren van Kwaliteit.
4 druk hier. De emotionele ervaring van zowel het proces als het resultaat en de emotionele reactie van de klant op het resultaat bepaalt of er sprake is van vakmanschap.
5 druk hier Conclusie
0 Introductie
Deze blog is een onderdeel van een hele serie van blogs over het Verdwijnen van het Werk.
Vorige week ontdekte ik dat het begrip ambt van ambacht in de 16de eeuw van betekenis veranderde van Handwerker naar Beambte en Ambtsdrager.
Ik weet nu waardoor dat kwam, de Reformatie, die de Gomaristen aan de macht bracht, waardoor de Calvinistische Arbeidsmoraal kon worden gevestigd, die we nu Kapitalisme noemen.
In deze blog zoek ik de geschiedenis van het Ambacht uit.
1 Organisatievormen van Werk
Gilde: Individu vs Machinaal Copieren.
Het gilde was de meest gebruikte organisatievorm van ambachtlieden tot de Industrialisatie begon, die de diversiteit van de persoonlijke productie verving door het machinaal produceren van hetzelfde.
Community
Het gilde is een vorm van een community, waarbij de Praktijk van belang is
Een Gilde lijkt op een COP, een Community of Practice.
Een COP is zeldzaam geworden omdat de Theorie (de Machine) als veel belangrijker wordt gezien als de Praktijk.
Eigenlijk moet de theorie de praktijk Verklaren.
Samenwerken: Gilden en Collegia
De geschiedenis van de gilden is te traceren tot de Romeinse Collegia en is later verfijnd door Germaanse tradities.
In de vroege middeleeuwen waren er al Gilden in de Germaanse samenleving. Deze gilden waren vaak religieuze verenigingen die zich bezighielden met het helpen van Armen en Zieken.
Van Collegia naar Stad
In de vroege middeleeuwen waren steden relatief klein en dunbevolkt. De belangrijkste sociale instituties in de stad waren de Markt, de Kerk en de Gilden.
Contreren: De Opkomst van de Bestuurders
De groei van de steden leidde tot de ontwikkeling van nieuwe sociale Instituties, zoals de universiteiten, de stadsbesturen en de Gildenkamers.
Middeleeuwse Stad
Er was een rijke verscheidenheid aan ambachten werkzaam in de middeleeuwen die in verschillende sectoren werkzaam waren, zoals landbouw, voedselverwerking, textielproductie, bouw, pottenbakkerij, leerbewerking, glasblazen, drukken, schilderkunst, molenbouw, scheepsbouw en zadelmakerij, werd een breed scala aan benodigdheden geproduceerd voor zowel praktische als luxueuze doeleinden.
beroepen werden vaak overgedragen van vader op zoon.
Om een beroep te leren, ging een jongen bij een gildemeester in de leer. De leertijd duurde meestal zeven jaar. Aan het einde van de leertijd werd de jongen Gezel. Om meester te worden, moest een gezel een Gildeproef afleggen.
De Gilden komen uit Italie.
De zijderoute is een van de oudste handelsrote tussen Oost en West.
Na de einde van het Romeinse Rijk raakten de handelsroutes in Europa in verval.
Die werden weer hersteld nadat de Kruistochten de handel weer via de knooppunten in Italie ging rondsturen.
De rijke Kooplieden in Florence Bologna en Sienna kregen de Macht in handen en begonnen ook de Ambachten te reguleren middels de Gilden.
De Gildenkamers
werden opgericht om de belangen van de gilden te behartigen.
Zorg en Charitas
In de late middeleeuwen (14-16de eeuw) werd de groei van de steden geremd, door de Pestepidemieën, de Opkomst van de Nationale Staten en vooral de Reformatie.
Door de reformatie trok de kerk zich terug uit de zorg en de charitas en werd die overgedragen aan de calvinistische kooplieden, die er een handeltje van maakten.
De charitas werd vooral ingezet om veel mensen te verzamelen die voor het Zieleheil van de Gevers konden bidden.
Steden vormen Allianties.
Steden vormden In- en Verkoop combinaties zoals de Hanze.
De Hanze is een West-germaans steden-verband , die zich in Nederland langs de rivier de Ijssel ontwikkeld en tot grote bloei kom totdat de Ijssel dichtslibt.
West-Germaanse Ccultuur
Ze bepaalt ook de Oost-Nederlanse cultuur, die past op kleine gemeenschappen.
Hollandse cultuur
In Holland concentreert de handel zich op de zee en wordt ook Internationaal wat een individualistische op de grote buitenwereld gericht cultuur oplevert, die min of meer “haaks” staat op de West Germaanse Saksiche cultuur.
Dorestad
was een van de grootste middeleeuwese handelsteden aan de rijn in Nederland (nu Wijk bij Duurstede) .
Militair Ingenieur
In 1600 was er al een Universitaire opleiding tot Militair Ingenieur en Vestingbouwer in Leiden.
Bataafse Republiek
In 1798, onder het bewind van de Bataafse Republiek, werd de Code Napoléon ingevoerd waardoor de gilden werden ontbonden.
Centralistisch Gestandaardiseerd
Daarnaast werd Nederland in een klap volledig omgedraaid namelijk van decentraal en divers naar Centraal en gestandaardiseerd.
Een aanpak die nooit is teruggedraaid en zelfs in de tweede wereldoorlog door de Duitsers versterkt.
Technisch onderwijs
In 1864 werd de Polytechnische School in Delft opgericht als onderdeel van de Koninklijke Academie.
Daarna volgden de Amsterdamse Academie voor Beeldende Vorming en Technische Wetenschappen, 1870, Amsterdam, Bouwkunde, Werktuigbouwkunde, Toegepaste kunsten,
Academie voor Ambachten en Technische Wetenschappen in Rotterdam 1865, Rotterdam Ambachtelijke vaardigheden, Techniek, Toegepaste wetenschappen,
Ambachtsschool Groningen, 1898, Groningen, Timmeren, Smeden, Metaal, en de Technische Handelsschool Utrecht, 1905, Utrecht, Handel, Techniek, Boekhouden.
2 Werkethiek
Met behulp van de Universele Relatietyperingen van Alan Fiske kun je ook de werkethiek van een groep mensen typeren.
De vier relatietyperingen kunnen onderling worden gecombineerd en geordend, zoals hier beneden waar ze zijn gekoppeld in een Productie-en Consumptiecyclus.
De Werkethiek staat gelijk aan een cultuur en is daarmee ook Plaats, Streek en Landgebonden.
Market Pricing (Verkopen)
De Calvinistische werkethiek is geworteld in de principes van de Protestantse theologie. Ze benadrukt hard werken, soberheid en streven naar succes als teken van Goddelijke Uitverkiezing.
Zakelijk succes wordt gezien als een bevestiging dat God de rijke ondernemer een plek in de hemel heeft toebedeeld.
Communal Sharing (Delen)
De (Bourgondische) werkethiek is gericht op plezier, gezelligheid en genieten van het leven.
Bourgondiërs zijn niet bang om hard te werken, maar ze willen ook zeker weten dat ze Plezier hebben in hun werk.
Ze hechten veel waarde aan goede Relaties met hun collega’s en ze vinden het belangrijk om tijd te nemen voor zichzelf en hun Familie.
Authority Ranking (Opdracht Geven)
De Duitse (Germaanse) werkethiek benadrukt punctualiteit, efficiëntie en een toewijding aan grondigheid en kwaliteit, met een cultuur van lange werkuren en een strikte scheiding tussen werk en privéleven.
Pruisen
De duitse werkethiek is een combinatie van de Protestantse (niet calvinistische) werkethiek en het Pruissische Militairisme wat het land meerdere keren in een gGootschalige Oorlog heeft gestort.
Equality matching (GelijkWaardig)
De Scandinavische werkethiek wordt gekenmerkt door gelijkheid en inclusiviteit, samenwerking en teamwork, een platte organisatiestructuur, een gezonde werk-privébalans en wederzijds respect en vertrouwen.
3 Vakmanschap en Kwaliteit
Het Vak Programmeur bestaat al langer dan de computer. Je kunt Muziek programmeren (Componist) of een maaltijd (MeesterKok) met een beleving van Schoonheid (Mooi, Lekker) van de Klant als doel.
De software-ontwikkeling is de weg kwijt geraakt toen men veel te groot ging denken zoals SAP of ORACLE of Microsoft.
Het gaat om Kwaliteit en over Kwaliteit is de laatste jaren veel geschreven onder meer door Christopher Alexander (Quality without a Name) en Robert Pirsig (Zen and the Art of Motercycle Maintenance).
Nature of Order
The Nature of Order‘ is een vierdelige boekenserie geschreven door Christopher Alexander, die de nadruk legt op de volgende punten:
Levende structuren: Het integreren van Structuren in architectuur en ontwerp, die de essentie van het Leven zelf weerspiegelen.
Schoonheid en Geheelheid: Harmonieuze en evenwichtige omgevingen die voldoen aan de diepere behoeften van de gebruikers van schoonheid en geheelheid in het ontwerp.
Organische groei en ontwikkeling: Structuren evolueren en passen zich aan aan de behoeften van gebruikers en de omgeving.
Zen and the Art of Motercycle Maintenance
Kwaliteit is een ervaring van het leven zelf vergelijkbaar met het op een moter ervaren van de Weg (TAO)..
4 Vakmanschap en Emoties?
In dit hoofdstuk heb ik een aantal grote onderzoeken inclusief presentaties in het kader van de toenmalige werkgroep de Menselijke Maat bijeen gebracht omdat al die onderzoeken gingen over het Vakmanschap in de toenmalige ICT, die nu volledig is verdwenen.
Het laatste plaatje van dit hoofdstuk is het meest van belang.
Aantrekken en Afstoten
De emoties associeren met alle soorten menselijke “organen” inclusief de emoties zelf.
Er zijn dus emotionele emoties.
De emoties trekken aan of stoten af net als een Magneet.
Model Nico Frijda
Onderstaande afbeelding beschrijft het model van Nico Frijda over de emoties.
ActieBereidheid
Emoties zijn neigingen om een relatie met de omgeving tot stand te brengen, te behouden of te verstoren. Er bestaan verschillende motiverende staten of staten van Actiebereidheid.
Emoties Evalueren
Model Andrew Ortony
Onderstaand twee plaatjes bevatten het model van de Emoties van Andrew Ortony
Interpersonal Theory
beschrijft de relaties tussen twee mensen.
Systemen
De vier “organen” kunnen worden vertaald naar drie systemen , die reageren op Paniek , Repeterend Werk doen (Utiliteitssysteem) en Spelen en Adviseren.
De mechanisering/automatisering neemt alles over waarbij een computer niet kan Spelen.
Dat is een Unieke Menselijke eigenschap.
In en Boven de Context
ComputerTechniek zet alles Boven de Context.
5 Conclusie
Hierboven staan de benodigde plaatjes nog netjes op een rij.
Met behulp van het model van van de emoties van Ortony in hfdt. vier kun je makkelijk afleiden wat je moet Doen om welke Emotie te ervaren.
zo ontstaat Blijdschap als een Verwachting uitkomt.
Dat merk je als je een product gebruikt (Evaluatie) waarna je het kunt Verbeteren en weer een Plan kunt maken om het weer als product aan te bieden of om het is te Proberen.
Al deze acties horen bij verschillende soorten Trans-Acties, die weer passen bij een Werkethiek, die weer past bij een ander deel van Nederland.
Zo was het Noorden (Fiesland) Vrijgevochten en het Zuiden sociaal en Bourgondisch, het Westen Individualistisch en vechtend tegen het Water en het Oosten gericht op de Landbouw,
Het veranderde in één klap na de Franse Revolutie (1989) waarin alles Gelijk werd gemaakt.
De gilden en hde weg naar Meesterschap in het beroep verdween en werd ondergebracht in het staatsbepaalde onderwijs, dat een van een Pruissische snit werd.
Bataafse Republiek
De Bataafse Republiek bracht de Centralisatie, Standaardisatie en het denken in het Wetten naar de nederlanden, waardoor alle Diversiteit (Ruilen) en Empathie (geven) verdween.
Terug naar het begin druk hier